Staw ramienny – budowa, rola, funkcje

Staw ramienny to kilka współpracujących ze sobą stawów, które pod względem mechaniki działania są od siebie zależne. Co to oznacza w praktyce? – ruch w jednym stawie wpływa na staw sąsiedni, powodując mniejsze lub większe przesunięcie w drugim stawie.

Staw ramienny składa się z czterech elementów stawowych:

• ramienny (głowa kości ramiennej i panewka łopatki)
• mostkowo-obojczykowy (rękojeść mostka i bliższy koniec obojczyka)
• barkowo-obojczykowy (wyrostek barkowy łopatki i koniec dalszy obojczyka)
• łopatkowo-żebrowy (staw funkcjonalny nieograniczony torebką stawową)

Każdy ze stawów odgrywa ważna rolę, ale najbardziej kluczowy jest staw ramienny. Staw ten jest odpowiedzialny za ruch w kilku płaszczyznach i przenosi główne obciążenie.

Podstawowe ruchy wykonywane w danej płaszczyźnie:

• płaszczyzna czołowa – przywiedzenie i odwodzenie
• płaszczyzna strzałkowa – wyprost i zgięcie
• płaszczyzna poprzeczna – rotacja wewnętrzna i zewnętrzna oraz zgięcie i wyprost horyzontalny

Ruch w płaszczyźnie horyzontalnej (zgięcie i wyprost), a także ruch obrotowy (tzw. obwodzenie) to ruchy złożone, będące wypadkową bazowych czynności. Warto zauważyć, że jakiekolwiek ruch w stawie ramiennym wyzwala ruchy składowe wykonywane równocześnie w kilku stawach.

Zespół bolesnego barku – co to właściwie jest?

Zespół bolesnego barku, bolesny bark, bark zamrożony to różne określenia na zmiany przeciążeniowe i zwyrodnieniowe w okolicy barku. Główną przyczyną może być przeciążenie mięśni, uszkodzenie ścięgien lub zapalenie kaletki podbarkowej.

Pojawiający się ból jest wynikiem uszkodzenia najczęściej różnych struktur stawu. Często bezpośrednią przyczyną może być brak rozgrzewki przed pracą lub treningiem, zbyt gwałtowny ruch, nieprawidłowo wykonywane ćwiczenie lub przeciążenie.

Czasami przy opisie tej dolegliwości można znaleźć oznaczenie periarthritis humeroscapularis – PHS lub shoulder impingement syndrome – SIS.

Zespół bolesnego barku – kto najczęściej choruje?

Zespół bolesnego barku jest dość powszechny, najczęściej pojawia się u osób starszych. Dane statystyczne pokazują, że częściej narażone są kobiety po 40. roku życia.

Bolesny bark – objawy

Głównym symptomem zespołu bolesnego barku jest ograniczenie ruchomości funkcjonalnej, której towarzyszy ból, pojawiający się podczas podnoszenia ręki powyżej linii ramion.

Niezależnie od charakterystyki i intensywności bólu (ból nagły lub ból narastający stopniowo) należy zgłosić się do lekarza lub fizjoterapeuty, który po ustaleniu przyczyny rozpocznie leczenie.

Ból powoduje najczęściej znaczne upośledzenia czynności ruchowych i ograniczenie aktywności fizycznej Pacjenta.

Jakie są charakterystyczne objawy zespołu bolesnego barku? 

• ból pojawia się przy podnoszeniu ramion
• wraz z rozwojem choroby ból narasta i może pojawiać się przy każdym ruchu ręki
• ból nagły, dość intensywny
• ograniczenie ruchomości w stawie ramiennym
• wzmożone napięcie mięśniowe
• ból może występować również w innych obszarach obręczy barkowej
• ból może pojawić się zarówno podczas aktywności ruchowej jak i podczas snu (ból spoczynkowy)
• ból z czasem znacznie ogranicza ruchy ręki – najczęściej Pacjent blokuje rękę w jednej pozycji, która nie wywołuje bolesności
• może pojawić się obrzęk stawu ramiennego

Zespół bolesnego barku – przyczyny

Najczęstsze przyczyny bolesnego barku:

• Przeciążenie mięśni barku

Do urazu może dojść na przykład podczas powtarzających się, jednostajnych ruchów lub w wyniku kontuzji wywołanej przez gwałtowne szarpnięcie ręką lub podczas zbyt intensywnych, źle dobranych ćwiczeń.

W wyniku przeciążenia może dojść do przykurczu – napięte mięśnie wywołują dolegliwości bólowe

• Uszkodzenie ścięgien rotatorów barku (zespół stożka rotatorów)

Są to mięśnie: podgrzebieniowy, nadgrzebieniowy, podłopatkowy oraz obły mniejszy.

Typ urazu może być różny – naciągnięcie, naderwanie lub zerwanie ścięgna. Do uszkodzenia może dojść podczas rzucania piłki, gdy ręka znajduje się powyżej ramienia, czy też nagłej rotacji, skrętu ciała podczas sięgania po przedmiot znajdujący się z tyłu.

• Zapalenie kaletki podbarkowej

Przyczyną bywa słaba aktywność fizyczna i brak ruchu aerobowego ramion, co w rezultacie może wywołać zespół ciasnoty podbarkowej prowadzący do uszkadzania kaletki 

• Schorzenia neurologiczne (zapalenie splotu szyjnego i ramiennego)

• Schorzenia reumatyczne (RZS, choroba zwyrodnieniowa stawów)

• Niestabilność stawu ramiennego

• Ograniczenie ruchomości

• Problemy w obrębie stawu barkowo-obojczykowego

• Wady postawy

• Oparzenia – dolegliwość może pojawić się wraz z przykurczem tkanek miękkich

Zespół bolesnego barku – diagnoza

Przyczyn zespołu bolesnego barku może być wiele. Po ustaleniu przyczyny fizjoterapeuta dobiera odpowiednią metodę leczenia.

Zespół bolesnego barku – badanie RTG, USG, Rezonans Magnetyczny

W postawieniu diagnozy mogą pomóc badanie obrazowe – RTG, USG lub MR (Rezonans Magnetyczny).

Zespół bolesnego barku – leczenie i fizjoterapia w Krakowie

Zespół bolesnego barku można skutecznie leczyć, istotny jest jednak czas rozpoczęcia terapii – ważne aby nie doprowadzić do przejścia choroby w formę przewlekłą. Np. przykurcz, który powstał w wyniku unieruchomienia po urazie, gdy utrzymuje się przez dłuższy czas, to jest trudny do zlikwidowania, w takiej sytuacji terapia najczęściej trwa dłużej.

Przy zaangażowaniu Pacjenta w proces terapeutyczny, tempo postępu leczenia zależy od szybkiej, trafnej diagnozy, dobrze dobranej terapii i oczywiście od doświadczenia fizjoterapeuty.

Ponieważ najczęstszym powodem zespołu bolesnego barku są przeciążenia mięśni, uszkodzenia ścięgna lub zapalenie kaletki podbarkowej, sprawdźmy więc sposoby leczenia właśnie tych konkretnych przypadków.

Poniżej sposoby leczenia najczęściej pojawiających się dolegliwości:

• Przeciążenie mięśni barku – fizjoterapia i leczenie

Pierwszym etapem jest ograniczenie czynności, które powodują nasilanie się dolegliwości.

Celem terapii jest zrównoważenie napięcia mięśni pomiędzy grupami mięśni antagonistycznych. W sytuacji gdy jeden mięsień jest zbyt napięty to powoduje to „przeciąganie” elementu stawu, co w rezultacie powoduje uszkodzenie. Dobre efekty daje terapia manualna oraz reedukacja sensomotoryczna.

• Uszkodzone ścięgna barku – fizjoterapia i leczenie

Przy częściowym uszkodzeniu ścięgna stosuje się stabilizację na czas wygojenia tkanek po urazie, a następnie wprowadza się stopniowe rozćwiczanie poszczególnych elementów stawu ramiennego.

Natomiast zerwane ścięgno leczy się operacyjnie, najczęściej metodą artroskopową. Celem operacji jest rekonstrukcja uszkodzonych ścięgien.

• Zapalenie kaletki podbarkowej – fizjoterapia i leczenie

Terapia manualna oraz ćwiczenia pod kontrolą fizjoterapeuty mają przywrócić prawidłową ruchomość stawu.

Dobrze przeprowadzona fizjoterapia umożliwia szybki powrót do zdrowia.

Można zastosować również taping, który z jednej strony może wzmocnić stabilność stawu, z drugiej poprawić ograniczony przez chorobę zakres ruchomości.

Dobre efekty daje również fizykoterapia. Przy zespole bolesnego barku najczęściej stosuje się krioterapię, fonoforezę, laser biostymulacyjny oraz naświetlanie lampą Sollux. W tym przypadku głównym zadaniem fizykoterapii jest przyspieszenie procesów regeneracji.

Sprawdź ćwiczenia, które moga pomóc przy bolesnym barku

Poznaj opinie naszych Pacjentów

Wreszcie jakieś sensowne ćwiczenia (przyp. red. – dotyczy filmu “Bóle obręczy barkowej – ćwiczenia”). Dzięki wielkie! – Elizabeth Harbinson

Ciekawe ćwiczenia, polecam (przyp. red. – dotyczy filmu “Bóle obręczy barkowej – ćwiczenia”) – John McLane

Najbardziej sensowne ćwiczenia. Dziękuję (przyp. red. – dotyczy filmu „Obręcz barkowa – ćwiczenia”) – Karolina Szałata

Ćwiczenia bardzo mi się podobają. Jestem po urazie barku wybicie, zwichnięcie i zerwanie więzadeł krzyżowych, po nastawieniu i rehabilitacji, wykonuję te ćwiczenia z bardzo dobrym skutkiem (przyp. red. – dotyczy filmu “Obręcz barkowa – ćwiczenia”) – Elżbieta Kozłowska

Jestem m-c po zabiegu artroskopii barku. Ćwiczę powoli, w swoim tempie, nic na siłę (przyp. red. – dotyczy filmu “Obręcz barkowa – ćwiczenia”). Boli. Te proste ćwiczenia są sterem do sprawności mojej prawej ręki. Dziękuję – Wanda Nieduziak

Bardzo dobre i pomocne ćwiczenia. Dziękuję (przyp. red. – dotyczy filmu “Ból obręczy barkowej, pleców, karku”) – Barbara Bochenek

Świetne normalne ćwiczenia bez ceregieli (przyp. red. – dotyczy filmu “Ból obręczy barkowej, pleców, karku”) – komentarz na kanale YouTube

Kontakt do Pana Pawła Czarnockiego otrzymałem od znajomej, która leczyła staw biodrowy po urazie. Już na pierwszym spotkaniu ze zdziwieniem zauważyłem, że wizyta przebiega inaczej niż w poprzednich gabinetach (w których nieskutecznie usiłowałem wyleczyć ból ramienia). Po pierwszej wizycie zauważyłem dużą różnicę, aczkolwiek nie nastawiałem się na efekt natychmiastowy, tym bardziej, że każdy ostrzegał, że to praca na tygodnie/miesiące… Obecnie ból się wycofał a od Pana Pawła otrzymałem zestaw ćwiczeń i porad, które mają utrwalić efekt jak również działać profilaktycznie. Polecam. To skuteczny diagnosta i fizjoterapeuta! – Wiesiek Z.

Bolesny bark – gdzie leczyć w Krakowie?

Masz problem z barkiem? Sprawdź nasze terapie i umów się na KONSULTACJĘ Z FIZJOTERAPEUTĄ.

MAMY DOŚWIADCZENIE w leczeniu dolegliwości związanych z barkiem. Lata praktyki pozwoliły nam opracować terapie, które pomagają znaleźć i wyeliminować przyczynę dolegliwości, dzięki temu skutecznie leczymy nawet przewlekłe stany pourazowe.