Rwa udowa – co to właściwie jest?

Rwa, nazywana także zespołem korzeniowym może dotyczyć różnych odcinków kręgosłupa. Rwa udowa obok rwy kulszowej i rwy barkowej występuje dość często. To dolegliwość, która dotyczy korzeni nerwu udowego (L2 – L4).

Rwa to grupa dolegliwości, które mogą pojawić się jako skutek:

• zmian anatomicznych w budowie obszaru międzykręgowego (narośl lub uszkodzenie stawów kręgosłupa)
• schorzeń nerwów lub krążków międzykręgowych
• ucisku wywołanego przez mięsień, bliznę lub nowotwór na nerw na jego przebiegu

Rwa udowa, tak jak rwa kulszowa często wywoływana jest poprzez drażnienie korzeni nerwowych przez zablokowanie stawu międzywyrostkowego albo przez przepuklinę jądra miażdżystego.

W przypadku rwy udowej dolegliwości pojawiają się w obszarze przedniej części uda, przednio-przyśrodkowej części kolana, przyśrodkowej części łydki oraz wewnętrznej krawędzi stopy.

Bardzo często ból, zwany potocznie bólem korzonkowym, na początku jest lekką dolegliwością, a z czasem ogranicza sprawne funkcjonowanie oraz wpływa na komfort życia.

Dowiedz się czym jest rwa udowa oraz sprawdź jaką rolę w procesie jej leczenia może odegrać fizjoterapia.

Rwa udowa – przyczyny

Rwa udowa bywa wywołana poprzez podrażnienie włókien korzeni nerwowych L2, L3 i L4, które składają się na nerw udowy. Nerw udowy jest odpowiedzialny za czucie w przedniej części uda oraz przyśrodkowej części łydki i stopy. Włókna korzeni L2-L4 odpowiadają za ruchy mięśni, które prostują kończynę dolną w stawie kolanowym oraz zginają kończynę w stawie biodrowym.

Przyczyną schorzenia jest drażnienie korzeni nerwowych w okolicy pnia nerwu udowego, czyli kręgów L2, L3, L4. Drażnienie włókien nerwowych najczęściej jest wynikiem zmian zwyrodnieniowych lub przepukliny jądra miażdżystego.

Jakie są przyczyny anatomiczne rwy udowej?

• osteofity czyli narośla kostne, które pojawiają się jako efekt zmian zwyrodnieniowych
• przepukliny, wypukliny lub przesunięcia jądra miażdżystego
• inne patologie krążka międzykręgowego, które powodują osłabienie jego struktury

Co może spowodować rwę udową?

• niewłaściwie wykonywane ćwiczenia siłowe np. podczas treningu na siłowni. W tym przypadku rwa udowa jest wynikiem błędnej techniki oraz słabego przygotowania mięśni do wysiłku
• stan zapalny
• inne uszkodzenia nerwu udowego w wyniku np. złamania miednicy, cukrzycy, dny moczanowej

Rwa udowa może być prawostronna lub lewostronna. Rwa udowa jest najczęściej jednostronna, obustronna rwa zdarza się dość rzadko.

Rwa udowa ostra i przewlekła – co to jest i jakie są różnice?

Przyczyna rwy udowej wpływa na przebieg choroby. Ze względu na stopień zaawansowania możemy wyróżnić dwa rodzaje rwy udowej – rwa ostra i przewlekła.

• Rwa udowa ostra

Rwa udowa ostra może być wynikiem kontuzji (np. nagłego zgięcia i rotacji tułowia) lub intensywnego wysiłku fizycznego. Początkowo ból pojawia się w kręgosłupie lędźwiowym, a następnie, gdy problem narasta „przenosi się” na kończynę dolną. Jeśli na tym etapie nie nastąpi leczenie to rwa udowa ostra zmieni się w przewlekłą

• Rwa udowa przewlekła

Rwa udowa przewlekła pojawia się gdy wzrasta intensywność objawów. W pierwszej fazie rwy udowej ból pojawia się w obszarze kręgosłupa lędźwiowego, następnie ból atakuje również obręcz biodrową oraz udo. Rwa udowa przewlekła często jest wynikiem powoli narastających zmian, takich jak dyskopatia oraz zmiany zwyrodnieniowe kręgosłupa. Wraz z postępem choroby utrwalają się zaburzenia postawy i chodu

Rwa udowa – objawy

Wszystkie zespoły korzeniowe mają podobne objawy – ból, ograniczenie ruchomości, sztywność oraz nadmierne napięcie mięśniowe. W zaawansowanych przypadkach może dojść do zaniku niektórych odruchów np. kolanowego, skokowego.

Jaki jest główny objaw rwy udowej?

Głównym objawem jest silny ból w odcinku lędźwiowo-krzyżowym kręgosłupa promieniujący do przedniej części uda. Zdarza się, że ból promieniuje aż do stopy powodując jej drętwienie.

Intensywność bólu może być różna. Dolegliwości bólowe mogą nasilać się nawet przy kichnięciu lub kaszlu. Pacjentowi czasem trudno jest przewidzieć co może wpłynąć na odczuwanie bólu, gdyż w zależności od tego, w którym miejscu nastąpił ucisk na nerw to aktywność taka jak chodzenie czy siadanie może powodować większy ból, lub odwrotnie – może przynosić ulgę.

Objawy rwy udowej mogą być bardzo zróżnicowane, a stopień ich nasilenia zależy od siły ucisku oraz czynnika, który powoduje drażnienie struktur nerwowych.

Częste objawy rwy udowej:

• ból pojawia się w okolicy biodra i biegnie przez przednią stronę uda i kolana. Dalej może promieniować do wewnętrznej części łydki oraz kostki stopy i dużego palca
• ból biegnie wzdłuż obszarów unerwionych przez korzenie nerwowe wychodzące z kręgosłupa
• lokalizacja bólu zależy od tego, który korzeń lub nerw jest podrażniony
• ból ma charakter neuropatyczny i może być dość intensywny
• ból może być rwący, Pacjenci opisują ból jako „mrowiący”
• zwiększone napięcie mięśni przykręgosłupowych w odcinku lędźwiowym
• osłabienie siły mięśniowej w kończynie dolnej
• osłabiony odruch kolanowy

W zaawansowanym stadium może wystąpić uszkodzenie korzeni nerwowych lub rdzenia kręgowego. Może pojawić się również:

• zaburzenie czucia w udzie (parestezja, mrowienie lub drętwienie)
• niedowład mięśni
• zanik mięśnia czworogłowego uda

Rwa udowa – kto najczęściej choruje?

Rwa udowa, tak jak inne rwy może pojawić się niespodziewanie. Zdarza się, że bezpośrednia przyczyna nie jest znana. Natomiast są czynniki sprzyjające rwie udowej, jest to:

• niedobór ogólnorozwojowej aktywność fizycznej
• niesystematyczna lub wybiórcza aktywność fizyczna
• siedzący tryb życia – zdarza się, że jest to choroba zawodowa taksówkarzy, pracowników biurowych, programistów, czy nauczycieli
• nadwaga i otyłość

Rwa udowa – diagnoza

Podczas pierwszej wizyty fizjoterapeuta przeprowadza analizę sposobu poruszania się, wywiad, wykonuje badanie palpacyjne oraz testy, które mogą potwierdzić rwę udową. Test Lasègue’a lub Mackiewicza pomagają fizjoterapeucie dość szybko odróżnić rwę udową od kulszowej.

Rwa udowa – badanie RTG, Tomografia Komputerowa, Rezonans magnetyczny 

W diagnostyce rwy udowej można też wykorzystać badania RTG, TK (Tomografia Komputerowa) lub MR (Rezonans magnetyczny), które wskażą poziom uścisku na nerw.

Rwa udowa – leczenie i fizjoterapia w Krakowie

Doświadczony fizjoterapeuta wykona rozpoznanie oraz wprowadzi odpowiednie leczenie rwy udowej. Ważne jest też aby możliwie szybko wykluczyć inne problemy, które mogą dawać zbliżone objawy do rwy udowej np. zespół przeciążeniowy, blizny pourazowe.

Zdarza się również, że ból może być odczuwany w innym miejscu niż źródło problemu.

Fizjoterapeuta może zastosować różne terapie i zabiegi dedykowane przy leczeniu rwy udowej. Najczęściej stosowana jest:

• kinezyterapia
• terapia manualna
• fizykoterapia
• taping

Fizjoterapia odgrywa ważną rolę w procesie leczenia rwy udowej. Kluczowe znaczenie ma reedukacja motoryczna, terapia manualna oraz ćwiczenia ruchowe.

Terapia manualna ma na celu zredukowanie napięcia mięśni oraz podniesienie sprawności.

Działania fizjoterapeuty nastawione są na przywrócenie prawidłowej równowagi siły mięśniowej oraz utrwalenie prawidłowych wzorców ruchowych.

Ćwiczenia ruchowe Pacjent wykonuje w gabinecie, w asyście fizjoterapeuty, a następnie kontynuuje  w domu. Dzięki ćwiczeniom Pacjent wzmacnia mięśnie i rozciąga przykurcze. Ćwiczenia łagodzą dolegliwości bólowe oraz wzmacniają uszkodzone struktury kręgosłupa. Systematyczne wykonywanie ćwiczeń może ograniczyć nawroty choroby w przyszłości.

W zależności od przebiegu rwy udowej fizjoterapeuta może wprowadzić elementy terapii powięziowej. 

Pomocna może być również fizykoterapia, której celem jest ograniczenie dolegliwości bólowych. Najczęściej stosuje się zabiegi takie jak prądy diadynamiczne, TENS oraz ultradźwięki.

Fizjoterapeuta może też wybrać taping aby zabezpieczyć uszkodzony obszar. 

W większości przypadków, przy prawidłowym leczeniu rwa udowa nie wymaga interwencji chirurgicznej. Przy dużym ucisku struktur nerwowych rozwiązaniem może być operacja polegająca na odbarczeniu drażnionego korzenia nerwowego. Natomiast w sytuacji całkowitego przerwania ciągłości nerwu chirurg podejmuje decyzję o sposobie jej przywrócenia.

Jak długo trwa rwa udowa?

Czas trwania rwy udowej zależy od wielu czynników. Dolegliwość może trwać od dwóch tygodni do dwóch miesięcy. Natomiast nieleczona rwa udowa może trwać wiele miesięcy, a nawet przekształcić się w trwałą dolegliwość, dlatego tak ważne jest właściwe rozpoznanie i rozpoczęcie leczenia.

Rwa udowa – konsekwencje braku leczenia

Rwa udowa najczęściej powoduje znaczący dyskomfort odczuwany podczas chodzenia, spoczynku oraz statycznego przebywania w jednej pozycji.

Nieleczona rwa udowa może doprowadzić do znacznego pogorszenia jakości życia oraz stanu zdrowia, nawrotu choroby oraz poważnych uszkodzeń, takich jak przewlekły ból, zaburzenia czucia, niedowłady oraz zaniki mięśni.

Chcesz wiedzieć więcej o nerwobólach?

Przeczytaj artykuł „Nerwobóle – przyczyny, objawy, leczenie”.

Rwa udowa – gdzie leczyć w Krakowie?

Podejrzewasz, że masz rwę udową? Umów się na KONSULTACJĘ Z FIZJOTERAPEUTĄ.

MAMY DOŚWIADCZENIE zarówno w leczeniu rwy udowej, kulszowej jak i barkowej. Lata praktyki pozwoliły nam opracować terapie, które pomagają znaleźć i wyeliminować przyczynę dolegliwości, dzięki temu skutecznie leczymy nawet przewlekłe stany pourazowe.