Ostatnio do gabinetu Fizjoterapia PANACEUM trafił Pacjent…

Objawy: ból kolana po zewnętrznej stronie…

Podczas wywiadu okazało się, że Pacjent po kilkudziesięciu minutach treningu odczuwa silny, kłujący ból w kolanie, który utrzymuje się przez krótki czas po nim. Pacjent przygotowywał się zawodów i był zdeterminowany aby dolegliwość wyeliminować możliwie szybko i skutecznie. Ból w kolanie uniemożliwiał kontynuowanie treningów. Po dłuższym treningu i po zawodach ból utrzymywał się kilka dni a następnie zanikał aby pojawić się ponownie przy kolejnej próbie biegania.

Diagnoza: kolano biegacza

Kolano biegacza – jakie są przyczyny?

Staw kolanowy przenosi największe obciążenia. Jak duże? Warto wiedzieć, że podczas uprawiania sportu kolano przenosi ciężar, który kilkanaście razy przekracza wagę ciała człowieka. Gdy staw jest zdrowy to bez problemu wytrzymuje obciążenia. Po uszkodzeniu stawu rzepkowo-udowego funkcja stawu zostaje zaburzona, co powoduje dolegliwości bólowe.

Najczęstszą przyczyną są mikrourazy, nadmierny i długotrwały wysiłek oraz patologiczne ustawienie części stawu lub rzepki.

Główne przyczyny kolana biegacza:

1. Nadmierna eksploatacja stawu kolanowego w wyniku:

• aktywności sportowej (przeciążających treningów, braku rozgrzewki itp.)
• niewłaściwego obuwia, np. źle amortyzująca podeszwa
• niewłaściwej pozycji ciała przez dłuższy czas np. siedzenie z ugiętymi kolanami, długotrwałe stanie bez ruchu

2. Przykurcze tkanek miękkich

3. Uszkodzenie struktur w okolicy rzepki

4. Zaburzenia w produkcji mazi stawowej

5. Bóle wzrostowe w wyniku zmian hormonalnych w okresie dojrzewania

6. Patologie w budowie anatomicznej stawu rzepkowo-udowego oraz rzepki (np. chondromalacja rzepki)

Najczęściej występuje kilka z wymienionych powyżej przyczyn.

Kolano biegacza – kto jest narażony na kontuzję?

Uraz jest dość charakterystyczny dla osób, które nadmiernie lub niewłaściwie obciążają kolana. Kolano biegacza kojarzy się przede wszystkim z osobami, które przeciążają staw kolanowy w wyniku intensywnych, źle dobranych treningów, podczas których uszkodzony zostaje staw.

Niewątpliwie w grupie osób narażonych na tę dolegliwość są osoby uprawiające sport.

Kolano biegacza to częsta dolegliwość biegaczy. Dlaczego? Podczas biegu powtarzane są te same ruchy. Zdarza się, że dolegliwość ta pojawia się u osób, które dopiero rozpoczynają biegać i układ mięśniowy nie jest wystarczająco dostosowany do obciążeń. Jeśli technika treningu nie jest wystarczająco dobra to może powodować uszkodzenia kolana. Przeciążane kolano ulega licznym uszkodzeniom w postaci mikrourazów, które z czasem mogą doprowadzić do większego urazu – komentuje Paweł Czarnocki

Oprócz biegaczy w „grupie ryzyka” są również narciarze, piłkarze, kolarze, tancerze czy też łyżwiarze.

Nie tylko sportowcy mogą mieć ten uraz. Również osoby aktywne fizycznie mogą mieć problem kolanem. Przykładem mogą być górskie wędrówki. Paradoksalnie ból pojawia się nie podczas podejścia, ale podczas zejścia. Dlaczego tak się dzieje? W trakcie zmęczenia mięśnie tracą kontrolę, w wyniku czego stopa nie amortyzuje odpowiednio ciężaru ciała a kolana rotują się. Kolano wytrzymuje do pewnego momentu, potem pojawia się uraz.

Kolano biegacza – jakie są objawy?

Ból w przedniej lub bocznej części kolana pojawia się najczęściej nagle, bez konkretnej przyczyny. Natężenie bólu jest różne.

Charakterystyczne objawy kolana biegacza

• Ból kolana w okolicy rzepki z przodu lub z boku

• Czasowe nasilenie dolegliwości bólowych 

Jeśli dolegliwość dotyczy osoby aktywnie uprawiającej sport to ból często nasila się podczas treningu. Uciążliwy ból pojawia się też podczas długotrwałej, niewłaściwej pozycji z ugiętymi kolanami lub podczas chodzenia w butach na wysokich obcasach

• Obrzęk stawu kolanowego 

Obrzęk zdarza się po intensywnym wysiłku fizycznym

• Uczucie zablokowania kolana

• Trzeszczenie w stawie kolanowym

Trzeszczenie szczególnie odczuwane jest podczas wykonywania ćwiczeń

• Zanik mięśni (najczęściej mięśni zginaczy kolana)

Gdy dolegliwości się utrzymują lub nasilają to warto skonsultować się ze specjalistą, gdyż nieleczone kolano biegacza może spowodować trwałe uszkodzenia w obrębie stawu.

Kolano biegacza – jak wygląda diagnostyka?

Ponieważ objawy są dość charakterystyczne to wywiad i badanie fizykalne często wskazuje na typ urazu. Jeśli jest potrzeba to można wykonać: rezonans magnetyczny kolana, który pokaże stopień zmian w stawie rzepkowo-udowym oraz stopień uszkodzenia chrząstki.

Kolano biegacza – jak leczyć?

Właściwe rozpoznanie kolana biegacza jest podstawą skutecznego leczenia. Ocena stanu kolana i poziomu uszkodzenia wpływa na wybór sposobu leczenia. Podobnie jak przy innych kontuzjach i urazach, czas rozpoznania i podjęcia leczenia jest dość ważny.

1. WIZYTA W GABINECIE FIZJOTERAPII I TESTY

Pierwsze spotkanie w gabinecie fizjoterapii rozpoczyna się od szczegółowego wywiadu. Podczas wizyty wykonywane są szczegółowe testy aby „uchwycić” ruch, który wywołuje ból, dyskomfort, niestabilność itp. Ważne jest w jakim zakresie ruchu pojawia się ból. Jeśli jest potrzeba zlecamy wykonanie badań obrazowych (np. USG lub rezonans magnetyczny)

2. DIAGNOZA

Po testach i analizie następuje diagnoza i dobór odpowiednich technik leczenia.

3. WYBÓR METOD LECZENIA

W zależności od typu urazu wykonujemy relaksację, mobilizację lub wzmacnianie danego obszaru. Terapie fizjoterapeuta dobiera do typu urazu oraz kondycji i stanu zdrowia Pacjenta. Podczas wizyt kontrolnych sprawdzamy przebieg leczenia. W ten sposób staramy się zapewnić możliwie szybki powrót do aktywności sportowej.

A. FIZYKOTERAPIA

• zabiegi przeciwzapalne i przeciwobrzękowe (krioterapia, jonoforeza z aplikacją leku przeciwzapalnego
• zabiegi regeneracyjne
• zabiegi przyspieszające gojenie (laser, ultradźwięki, pole magnetyczne)
• zabiegi wzmacniające siłę osłabionych mięśni stawu kolanowego (elektrostymulacja)

B. TERAPIA MANUALNA

Celem jest zmniejszenie wzmożonego napięcia

C. KINEZYTERAPIA

Ćwiczenia mają pomóc powrócić do sprawności. Ćwiczenia prowadzi fizjoterapeuta, następnie Pacjent otrzymuje instruktaż ćwiczeń do samodzielnej pracy w domu.

Pierwszy etap to ćwiczenia rozciągające i wzmacniające, które Pacjent wykonuje z pomocą fizjoterapeuty. Na tym etapie ważne jest aby nie przeciążać chorego stawu kolanowego.

Stosuje się ćwiczenia:

• izometryczne
• rozciągające mięśnie np. czworogłowy uda i zginacze stawu kolanowego
• pobudzające stymulację nerwowo-mięśniową
• aktywizujące mięśnie antagonistyczne

Drugi etap to ćwiczenia oporowe, które mają uelastycznić tkanki miękkie oraz poprawić stabilizację. Na tym etapie wprowadza się również ćwiczenia nastawione na poprawę siły mięśni, dynamiki oraz  zakresu ruchu stawu kolanowego.

Trzeci etap to trening funkcjonalny. Terapeuta prowadzi ćwiczenia dynamiczne w odciążeniu. Poziom obciążenia i intensywność dobiera i kontroluje fizjoterapeuta.

D. TAPING

Plastrowanie okolicy kolana stabilizuje ustawienie rzepki, zmienia kierunek pracy mięśni oraz minimalizuje ryzyko ponownej kontuzji podczas codziennej aktywności.

Podsumujmy: Fizjoterapia w przypadku kolana biegacza to seria zróżnicowanych zabiegów i technik. Od wiedzy, doświadczenia fizjoterapeuty oraz zaangażowania Pacjenta zależy końcowy efekt terapii. Powrót do aktywności powinien następować stopniowo. Ważna jest współpraca Pacjenta z fizjoterapeutą, aby uniknąć kolejnych uszkodzeń.

Po zdiagnozowaniu kolana biegacza należy unikać obciążenia chorego stawu kolanowego oraz zrezygnować z treningów, które angażują dolne kończyny. Przerwa w treningach na czas terapii to najczęściej zła wiadomość dla osoby aktywnie uprawiającej sport – komentuje Paweł Czarnocki

Kolano biegacza – czy leczenie jest skuteczne?

Kolano biegacza to schorzenie dość trudne w leczeniu. Jednakże wczesne rozpoznanie, diagnoza, szybkie rozpoczęcie leczenia oraz prawidłowy przebieg terapii najczęściej przynosi oczekiwane efekty.

Jeśli zmiany w obrębie stawu są zbyt duże to zdarza się, że niezbędny jest zabieg chirurgiczny – artroskopia kolana. Po zabiegu zalecana jest fizjoterapia, która pomoże przywrócić zablokowane funkcje stawu.

Jak długo trwa terapia?

W przypadku fizjoterapii zdanie „każdy przypadek jest inny” nie jest pustym frazesem. Czasem wystarczy kilka zabiegów aby uzyskać trwały efekt. Jeśli urazy i kontuzje nie były właściwie leczone, powrót do aktywności może zająć więcej czasu. Każdy organizm reaguje inaczej, dlatego każda terapia jest dedykowana dla konkretnego Pacjenta.

Kolano biegacza – jak wygląda profilaktyka?

Kolano biegacza może być uciążliwą dolegliwością, dlatego warto pamiętać o profilaktyce.

Na co szczególnie zwrócić uwagę?

• dobry plan treningowy (stopniowe obciążanie poszczególnych mięśni, rozciąganie przed i po treningu, czas na regenerację itd.)
• odpowiednie obuwie

Sprawdź ćwiczenia dedykowane przy bólach kolan, bioder, stóp

• ból kolana – ćwiczenia na siedząco

• ból kolana – ćwiczenia na leżąco

• ból kolana – ćwiczenia na stojąco

• urazy kolan i bioder

• kontuzje kolan i stóp

Przeczytaj o częstych kontuzjach biegaczy

Zobacz nasz BLOG
Znajdziesz tam artykuły oraz Cykl „Przychodzi Pacjent do fizjoterapeuty”, gdzie opisujemy częste problemy, z którymi spotykamy się w gabinecie. Być może wskazówki i porady zamieszczone na blogu zainspirują również Ciebie?

AUTOR: Paweł Czarnocki