Reumatoidalne Zapalenie Stawów, RZS, gościec przewlekły – co to właściwie jest?

Jest wiele określeń, które wskazują na tę samą dolegliwość. Warto też pamiętać, że pod popularnym hasłem „reumatyzm” kryje się również wiele innych chorób.

RZS to choroba autoimmunologiczna, która wynika z niewłaściwego funkcjonowanie układu odpornościowego. Co to oznacza w praktyce? Układ odpornościowy atakuje i uszkadza własne tkanki, powodując bolesny stan zapalny i obrzęk, który nie leczony, z czasem może spowodować zesztywnienie stawów, które zostały zaatakowane.

Gościec atakuje zarówno stawy jak i narządy wewnętrzne. Przy tej dolegliwości uszkadza się błona maziowa. W wyniku jej przerostu stopniowo dochodzi do uszkodzenia części stawów takich jak chrząstki, kości, więzadła i ścięgna. Wraz z rozwojem choroby obserwujemy postępujące zniekształcenia i usztywnienia.

Przewlekły stan zapalny atakuje przeważnie stawy palców rąk, kolanowe, barkowe, nadgarstkowe oraz śródstopno-paliczkowe. Stan zapalny rozpoczyna się w torebce stawowej, a następnie obejmuje cały staw oraz okolice.

RZS – Reumatoidalne zapalenie stawów – przyczyny

Przyczyny reumatoidalnego zapalenia stawów nie są jednoznaczne, jako główny powód podaje się uwarunkowania genetyczne oraz zaburzenie pracy układu odpornościowego. 

Co może wpłynąć na rozwój RZS?

Najczęstsze czynniki, które mogą spowodować RZS:

• uwarunkowania genetyczne – dzieci chorych mają skłonność do zachorowania
• dysfunkcja układu odpornościowego – organizm produkuje autoprzeciwciała
• długotrwały stres – u niektórych Pacjentów silny stres może uaktywnić gościec
• zakażenia bakteryjne lub wirusowe – niektóre bakterie i wirusy mogą mieć wpływ na chorobę
• uzależnienie od nikotyny i innych neurostymulantów

Reumatoidalne Zapalenie Stawów, RZS – kto najczęściej choruje?

Na RZS trzy razy częściej chorują kobiety. U kobiet choroba ujawnia się między 30. a 50. rokiem życia (oczywiście może pojawić się zarówno wcześniej jak i później). U mężczyzn prawdopodobieństwo wystąpienia RZS zwiększa się z wiekiem.

RZS, Reumatoidalne Zapalenie Stawów – objawy

U części Pacjentów RZS rozwija się powoli, może minąć wiele tygodni, a nawet miesięcy, zanim dolegliwości staną się na tyle wyraźne aby szukać pomocy u specjalisty. Nagły rozwój choroby (liczony dniami, a nie miesiącami) zdarza się rzadziej.

Objawy RZS nie muszą być charakterystyczne i jednoznaczne. Zdarza się, że na początku Pacjent ma objawy podobne jak przy grypie – osłabienie, stan podgorączkowy, ból mięśni.

RZS powoduje, że w miejscu elastycznych połączeń stawów tworzą się narośla, zgrubienia, a z czasem zespolenia kostne. Pierwszym charakterystycznym objawem, są patologicznie powyginane palce dłoni. Paliczki blokują się w kształt tzw. łabędziej szyi, pierwszy staw pozostaje zgięty, a drugi w mocnym przeproście. Postawa ciała chorego z czasem staje się pochylona, gdyż utrwalają się przykurcze w stawach biodrowych i kolanowych. Ograniczenia powodują, że zwykła czynność jaką jest wejście po schodach może stać się problemem.

Najbardziej charakterystycznym objawem RZS jest ból, sztywność poranna oraz obrzęk stawów rąk, stóp lub też innych stawów.

Jakie są inne objawy reumatoidalnego zapalenia stawów?

Przy RZS charakterystyczna jest symetria – choroba atakuje te same obszary po obydwu stronach ciała. Najczęściej zaczyna się od stawów stóp lub rąk, a następnie choroba atakuje inne stawy. Sytuacją nietypową, ale również możliwą może być zaatakowanie dużego stawu np. kolanowego lub barkowego.

Objawy zapalenia stawów:

• ból
• obrzęk
• zniekształcenie, zesztywnienie stawów – często pojawia się tzw. sztywność poranna
• znaczne ograniczenie ruchomości – uszkodzony staw nie może wykonać pełnego zakresu ruchu
• wrażliwość stawu na ucisk – np. bolesny uścisk dłoni u Pacjentów chorych na RZS
• stan podgorączkowy lub gorączkowy
• deformacja stawów, jako efekt długo trwającej choroby
• zaniki mięśniowe
• uszkodzenie chrząstek i powierzchni stawowych
• urazy zdeformowanych stawów

Reumatoidalne Zapalenie Stawów, RZS – wpływ na narządy wewnętrzne

Zdarza się, że reumatoidalne zapalenie stawów poza stawami atakuje również inne narządy:

• nerwy – przy powikłaniach może pojawić się ucisk na przebiegu nerwu
• guzki reumatoidalne – są bezbolesne, atakują najczęściej stawy rąk, łokci, mogą też powstawać w narządach wewnętrznych
• osteoporoza – RZS przyspiesza rozwój osteoporozy
• serce – u Pacjentów z RZS ryzyko zawału, udaru czy niewydolności serca jest znacznie większe
• nerki – może wystąpić uszkodzenie nerek

Reumatoidalne Zapalenie Stawów, RZS – diagnoza

Podstawą w leczeniu RZS jak i innych chorób reumatologicznych jest stała kontrola lekarza reumatologa, który farmakologicznie ograniczy rozwój procesu chorobowego.

Reumatoidalne Zapalenie Stawów, RZS – badanie RTG, USG, Rezonans Magnetyczny, Tomografia Komputerowa

W diagnostyce reumatoidalnego zapalenia stawów stosuje się badania laboratoryjne oraz obrazowe.

Stopień zaawansowania RZS można ocenić na podstawie:

• charakterystycznych objawów (zajęte stawy, intensywność dolegliwości bólowych)
• wyników badań laboratoryjnych (OB, CRP, morfologia krwi)
• wyników badań obrazowych (RTG rąk i stóp)

Na początku rozwoju RZS można wykonać ultrasonografię (USG) lub rezonans magnetyczny (MR), które ujawnią zmiany zapalne znacznie wcześniej niż rentgen. Przy zmianach w obszarze kręgosłupa szyjnego, zazwyczaj wykonuje się tomografię komputerową (TK).

Przy reumatoidalnym zapaleniu stawów często pojawiają się obrzęki tkanek miękkich, ubytki w kościach, a następnie dochodzi do deformacji stawów.

Reumatoidalne Zapalenie Stawów, RZS – leczenie i fizjoterapia w Krakowie

Czas rozpoczęcia terapii ma znaczenie, gdyż poprzez właściwą fizjoterapię można, zahamować postęp choroby oraz ustrzec się przed powikłaniami.

Jeżeli pojawił się ból i obrzęk stawów warto skonsultować się z lekarzem lub fizjoterapeutą.

Jak sobie radzić z Reumatoidalnym Zapaleniem Stawów?

RZS – o czym warto pamiętać?

• odpoczynek częsty, ale krótki – częstym objawem RZS jest zmęczenie
• systematyczna, spokojna aktywność fizyczna (spacery, jazda na rowerze) wpływa na stabilność i ruchomość stawów. Ruch korzystnie wpływa na chrząstkę stawową, przeciwdziała zanikowi mięśni, zmniejsza ból i napięcie mięśniowe
• ćwiczenia– ćwiczenia są indywidualnie dobierane przez fizjoterapeutę dla Pacjenta w zależności od kondycji i zaawansowania choroby. Przy RZS fizjoterapeuta zaleca ćwiczenia:

a/ ćwiczenia zwiększające ruchomość i stabilność stawów

b/ ćwiczenia wzmacniające mięśnie

c/ ćwiczenia izometryczne (napinanie mięśni bez ich rozciągania)

d/ ćwiczenia poprawiające ogólną wydolność

Jeśli podczas ćwiczeń pojawia się zaostrzenie objawów choroby, obrzęk stawów lub ćwiczenia powodują ból to należy skonsultować się z lekarzem reumatologiem i fizjoterapeutą. Fizjoterapeuta może skorygować zakres ćwiczeń lub zmniejszyć ich intensywność.

Pacjenci z RZS często rezygnują z aktywności fizycznej, co nie jest właściwe gdyż powoduje to zmniejszenie ruchomości stawów, pojawienie się przykurczy i osłabienie siły mięśniowej.

• fizykoterapia – zastosowanie krioterapii, ultradźwięków, laseroterapii oraz innych zabiegów fizykalnych ma na celu zmniejszenie dolegliwości bólowych oraz złagodzenie stanów zapalnych w stawach

Skuteczne leczenie RZS wpływa na wycofanie objawów choroby, zapewnia sprawność i poprawia jakość życia.

Reumatoidalne Zapalenie Stawów – czy można uniknąć zachorowania?

Niestety, obecnie nie można zapobiec wystąpieniu RZS, ale wczesna diagnoza i odpowiednie leczenie pozwala uzyskać długotrwałą remisję.

Reumatoidalne Zapalenie Stawów, RZS – konsekwencje braku leczenia

Nieleczony gościec stawowy może znacznie pogorszyć jakość życia. Zwykłe czynności takie jak zapięcie guzika czy utrzymanie filiżanki może stać się problemem, a wykonanie bardziej precyzyjnych czynności jak np. makijaż może być nie tylko trudny, ale wręcz niemożliwy.

Warto pamiętać, że nieleczone RZS może nie tylko spowodować uszkodzenie stawów, ale również narządów wewnętrznych.

Reumatoidalne Zapalenie Stawów, RZS – profilaktyka

Osoby, które są w grupie ryzyka powinny systematycznie kontrolować stan zdrowia.

Warto dbać również o odpowiednią dietę, gdyż nadwaga czy otyłość obciąża stawy. Z drugiej strony także niedożywienie może potęgować chorobę, gdyż znaczne osłabienie organizmu może powodować zanik mięśni.

Jeśli choroba już się pojawiła to fizjoterapeuta może pomóc w doborze specjalistycznego sprzętu oraz doradzić jak dopasować otoczenie domowe aby czynności codziennego życia były możliwie łatwe.

Należy pamiętać o aktywności fizycznej oraz o wykonywaniu ćwiczeń, które zalecił fizjoterapeuta.

Poznaj opinie naszych Pacjentów

Wreszcie jakieś sensowne ćwiczenia (przyp. red. – dotyczy filmu “Bóle obręczy barkowej – ćwiczenia”). Dzięki wielkie! – Elizabeth Harbinson

Ciekawe ćwiczenia, polecam (przyp. red. – dotyczy filmu “Bóle obręczy barkowej – ćwiczenia”) – John McLane

Najbardziej sensowne ćwiczenia. Dziękuję (przyp. red. – dotyczy filmu „Obręcz barkowa – ćwiczenia”) – Karolina Szałata

Ćwiczenia bardzo mi się podobają. Jestem po urazie barku wybicie, zwichnięcie i zerwanie więzadeł krzyżowych, po nastawieniu i rehabilitacji, wykonuję te ćwiczenia z bardzo dobrym skutkiem (przyp. red. – dotyczy filmu “Obręcz barkowa – ćwiczenia”) – Elżbieta Kozłowska

Jestem m-c po zabiegu artroskopii barku. Ćwiczę powoli, w swoim tempie, nic na siłę (przyp. red. – dotyczy filmu “Obręcz barkowa – ćwiczenia”). Boli. Te proste ćwiczenia są sterem do sprawności mojej prawej ręki. Dziękuję – Wanda Nieduziak

Bardzo dobre i pomocne ćwiczenia. Dziękuję (przyp. red. – dotyczy filmu “Ból obręczy barkowej, pleców, karku”) – Barbara Bochenek

Świetne normalne ćwiczenia bez ceregieli (przyp. red. – dotyczy filmu “Ból obręczy barkowej, pleców, karku”) – komentarz na kanale YouTube

RZS, Reumatoidalne Zapalenie Stawów – gdzie leczyć w Krakowie?

Masz niepokojące objawy? Umów się na KONSULTACJĘ Z FIZJOTERAPEUTĄ.

MAMY DOŚWIADCZENIE w leczeniu wielu schorzeń, również RZS. Lata praktyki pozwoliły nam opracować terapie, które pomagają znaleźć i wyeliminować przyczynę dolegliwości, dzięki temu skutecznie leczymy nawet przewlekłe stany pourazowe.