Jaka jest zależność pomiędzy zawrotami głowy i zaburzeniami równowagi?

• Zaburzenia równowagi to uczucie niestabilności i nieprawidłowego położenia ciała w przestrzeni.
• Zawroty głowy to odczucie kołysania, wirowania, niestabilności głowy. Jest to dość częsta dolegliwość towarzysząca zaburzeniom równowagi.

Sprawdźmy jakie są rodzaje zawrotów głowy i jak można je skutecznie leczyć.

Zdarza się, że Pacjenci po konsultacji u neurologa czy otolaryngologa, po wyeliminowaniu listy możliwych schorzeń zgłaszają się o pomoc do fizjoterapeuty – komentuje Paweł Czarnocki

Zawroty głowy – co to właściwie jest?

Za zawroty głowy najczęściej odpowiada układ równowagi. Pacjent opisując objawy, często używa sformułowań takich jak „kręcenie w głowie” czy „wirowanie”. Pacjent odczuwa zaburzenie przestrzeni, pojawia się złudzenie poruszającej się podłogi, wirowania otoczenia lub ciała. W wyniku czego może pojawić się lęk przed upadkiem. Objawy te są subiektywne – nie można ich zmierzyć przy użyciu testów czy badań.

Zawroty głowy – przyczyny

Powodów zawrotów głowy może być wiele. Dolegliwość ta może być wynikiem:

• osłabienia
• infekcji
• stanu zapalnego
• zmian zwyrodnieniowych
• zmian nowotworowych
• procesów autoimmunologicznych
• zatrucia

Zawroty głowy mogą wynikać z zaburzeń w budowie kręgosłupa, ale też mogą być objawem poważnej choroby. Dlatego też w przypadku nawracających zawrotów głowy należy udać się do specjalisty.

Zawroty głowy – kiedy mogą się pojawić?

Zawroty głowy mogą pojawić się u każdego człowieka. Wraz z nagłą zmianą pozycji ciała np. z siedzącej na stojącą czy leżącej na stojącą. Mogą też być objawem osłabienia, anemii lub choroby neurologicznej.

Zawroty głowy a inne objawy towarzyszące

Zawrotom głowy mogą towarzyszyć objawy takie jak:

• mdłości
• bóle głowy
• zaburzenia widzenia
• zaburzenia słuchu
• szumy uszne
• dolegliwości lękowe

Jakie są rodzaje zawrotów głowy?

Nie zawsze można jednoznacznie określić przyczynę zawrotów głowy. Gdy można ustalić przyczynę to wtedy rodzaj zawrotów głowy jest powiązany z miejscem lub typem uszkodzenia.

Według umiejscowienia przyczyny, zawroty głowy mogą być:

• obwodowe czyli układowe
• ośrodkowe czyli nieukładowe
• mieszane

Zawroty głowy mogą być:

1. Układowe zawroty głowy

Układowe zawroty głowy dotyczą zmysłu równowagi. Objawy to wirowanie otoczenia lub ciała, nudności lub nawet wymioty, szumy uszne, odczucia lękowe. Mogą pojawić się również zaburzenia słuchu czy tez oczopląs. Pacjent potrafi dość precyzyjnie opisać występujące objawy. Źródłem problemu jest niewłaściwe funkcjonowanie narządu równowagi (błędnika) lub nerwu przedsionkowo-ślimakowego

2. Nieukładowe zawroty głowy 

objawy to niestabilność, uczucie oszołomienia, kołysania. Może pojawić się również ból głowy, mdłości czy zaburzenie widzenia. Pacjent ma problem z opisaniem objawów. Źródłem problemu są zaburzenia centralnego układu nerwowego (CUN)

3. Zawroty głowy mieszane

Te zawroty głowy dotyczą obu przyczyn (układowych i pozaukładowych). Jest to najczęściej występujący rodzaj zawrotów głowy

Zawroty głowy jako powód zaburzenia równowagi

Przyczyną zawrotów głowy mogą być zaburzenia układu przedsionkowego czyli układu równowagi (jest to część obwodowego układu nerwowego).

Układ równowagi składa się z:

• błędnika
• nerwu VIII przedsionkowego

Informacja z układu równowagi odbierana jest przez ośrodki w korze mózgu, pniu mózgu, móżdżku i jądrach podkorowych. Problem może pojawić się gdy nastąpi uszkodzenie któregokolwiek elementu.

Zawroty głowy mogą również wynikać z infekcji, stanu zapalnego, zmian zwyrodnieniowych. Przyczyn można szukać też w chorobach autoimmunologicznych.

Co może wywoływać zawroty głowy?

Według rodzaju i pochodzenia, przyczyny zawroty głowy mogą być wywołane przez:

• schorzenia wrodzone
• urazy okołoporodowe
• urazy szyi
• urazy czaszki, mózgu
• choroby ucha wewnętrznego
• zaburzenia krążenia w obszarze ośrodkowego układu nerwowego
• nowotwory w obszarze ośrodkowego układu nerwowego i ucha wewnętrznego
• choroby zapalne np. zapalenie opon mózgowych
• inne choroby ucha wewnętrznego o nieustalonym pochodzeniu

1. Zawroty głowy na tle mechanicznym (czyli związane z układem ruchu)

Zdarza się, że objawy zawrotów głowy łączą się z problemami odcinka szyjnego kręgosłupa.

W obszarze kręgosłupa, a zwłaszcza odcinka szyjnego jest wiele receptorów czucia głębokiego, które są odpowiedzialne za koordynację i utrzymanie głowy w pionie. Mechanizm ten musi działać sprawnie niezależnie od pozycji ciała (siedzenie, stanie czy chód).

Jeśli ruchomość odcinka kręgosłupa szyjnego i/lub piersiowego z jakiś powodów zostanie ograniczona czy zablokowana, to mózg otrzyma prawdziwą informację na temat niewłaściwego położenia głowy lub zaburzonego poruszania głową, co może wywoływać zawroty głowy.

Podobna sytuacja występuje w przypadku podrażnienia nerwu potylicznego. Do mózgu wysyłany jest błędny komunikat, co powoduje zawroty głowy.

Zawroty głowy często też występują po wypadku komunikacyjnym, podczas którego dochodzi do urazu kręgosłupa lub czaszki.

Zawroty głowy na tle mechanicznym – objawy

Problem może pojawić się w wyniku długotrwałego trzymania głowy w jednej pozycji. Objawy pojawiają się nagle i często trwają tak długo aż ruch zostanie odblokowany. Objawy mogą być zlokalizowane po jednej stronie.

2. Zawroty głowy na tle niemechanicznym

Najczęściej przyczyną zawrotów głowy są zaburzenia błędnika lub układu krążenia. Zawroty głowy zdarzają się również przy problemach z oczami, zwłaszcza przy źle dobranych okularach.

Zawroty głowy a stres

Czasami przyczyną zawrotów głowy jest długotrwały stres i przemęczenie. Podczas terapii fizjoterapeutycznej najczęściej udaje się usunąć lub zredukować problem, który często trwa wiele miesięcy, a nawet lat – zauważa Paweł Czarnocki

Zawroty głowy a migrena

Zawroty głowy mogą mieć też związek z migreną – jest to wynik słabego ukrwienia mózgu w trakcie ataku migreny.

Objawy mają często charakter gwałtowny, a częstotliwość zależy od typu migreny.

Zawroty głowy a kręgosłup szyjny

Dlaczego napięcia w obrębie szyjnego odcinka kręgosłupa mogą wpływać na bóle i zwroty głowy?

Zdarza się, że zawroty głowy wynikają z problemów kręgosłupa, a zwłaszcza w odcinku szyjnym. Zablokowanie struktur i przeciążenia w tym obszarze powodują zaburzenia poruszania się oraz równowagi. Zawroty głowy mogą być skutkiem tego problemu.

Kolejną przyczyną zawrotów głowy w obrębie kręgosłupa jest to, że mięśnie szyi, powięzie, mięśnie pracujące w obrębie obręczy barkowej i szyi mogą uciskać na naczynia krwionośne i nerwy przebiegające w ich sąsiedztwie. Skutkiem jest ucisk i podrażnianie struktur nerwów oraz ortostatyczne zaburzenie ukrwienia w obszarze głowy. W efekcie pojawia się ból i zawroty głowy.

Chcesz WIEDZIEĆ WIĘCEJ? Sprawdź – Ból kręgosłupa szyjnego – przyczyny, objawy, jak leczyć

Ból kręgosłupa – ćwiczenia

Przy bólu kręgosłupa piersiowego konieczne jest właściwe usprawnienie ruchowe. Wpłynie to na kondycję tego odcinka kręgosłupa, poprawi elastyczność oraz siłę mięśniową. Ćwiczenia mają za zadanie przywrócić właściwą funkcję kręgosłupa oraz zapobiec nawrotom dolegliwości.

Sprawdź ćwiczenia na ból kręgosłupa piersiowego, które mogą pomóc:

• ćwiczenia na ból obręczy barkowej, pleców, karku

• ćwiczenia na ból pleców, karku, ramion

Jeśli dolegliwości bólowe nie ustępują – to należy skontaktować się z fizjoterapeutą.

Zawroty głowy a zaburzenia błędnika

Częstą przyczyną zawrotów głowy jest nieprawidłowe działanie błędnika (czyli elementu ucha wewnętrznego). Dolegliwości są zarówno intensywne jak i gwałtowne. Problem może pojawić się niezależnie od pozycji ciała.

Przy zaburzeniach błędnika często pojawia się również:

• światłowstręt
• oczopląs
• szumy uszne

Zawroty głowy a choroba Meniere’a

Silne zawroty głowy może spowodować również choroba Meniere’a.

Oprócz zawrotów głowy mogą pojawić się:

• szumy uszne
• zaburzenia równowagi
• niedosłuch
• nadwrażliwość na dźwięki
• oczopląs
• nudności

Choroba Meniere’a rozwija się w uchu wewnętrznym, może atakować zarówno jedno jak i oba uszy. Choroba może pojawić się w każdym wieku.

Zawroty głowy i zaburzenia równowagi u osób starszych – prezbiastazja

Prezbiastazja co to właściwie jest?

Prezbiastazja to multisensoryczne zawroty głowy. Ta dolegliwość często jest diagnozowana u osób starszych. 

Powodem są zmiany degeneracyjne w zakresie wzroku, układu przedsionkowego oraz czucia proprioceptywnego czyli czucia głębokiego. Wszystkie te elementy odpowiadają za koordynację i utrzymanie równowagi. W wyniku starzenia się ośrodkowej i obwodowej części układu przedsionkowego pojawia się pogorszenie funkcji.

Oprócz silnych zawrotów głowy, mogą pojawić się również zaburzenia równowagi oraz chodu, a także stany lękowe, związane z ryzykiem upadku.

Co zrobić, gdy mamy zawroty głowy?

Pierwszą, najbardziej naturalną reakcją na nagłe zawroty głowy jest przyjęcie pozycji siedzącej lub półleżącej. Jeśli nie jest to możliwe to warto przytrzymać się stabilnego elementu w najbliższym otoczeniu aby nie upaść. Następnie warto skupić uwagę na nieruchomym przedmiocie.

Jeśli zawroty głowy będą utrzymywać się dłużej to niezależnie od tego czy znamy ich przyczynę warto skontaktować się ze znajomą osobą lub zadzwonić po pomoc.

Zawroty głowy – kiedy warto udać się do lekarza?

Reakcja powinna być adekwatna do intensywności i cykliczności zawrotów głowy.

Ponieważ zawroty głowy mogą być objawem poważnej choroby, więc niepokojące objawy warto skonsultować ze specjalistą.

Zaniepokoić powinna przede wszystkim:

• cykliczność
• gwałtowność objawów
• dodatkowe objawy neurologiczne

Zawroty głowy – diagnoza

W diagnozowaniu zawrotów głowy najczęściej stosuje się:

• pomiar ciśnienia krwi i tętna
• badanie neurologiczne
• badanie laryngologiczne
• badanie słuchu
• testy laboratoryjne
• tomografię komputerową
• rezonans magnetyczny

W zależności od wyników badań i kierunku prowadzenia diagnostyki można wprowadzić również bardziej specjalistyczne badania.

Zawroty głowy – wizyta u fizjoterapeuty

Jeśli zarówno laryngolog jak i neurolog nie znajdzie przyczyny dolegliwości w obszarze swoich specjalizacji, to warto udać się na konsultację do fizjoterapeuty. Zawroty głowy można z powodzeniem łagodzić fizjoterapią, a w przypadku stwierdzonej przyczyny, fizjoterapia może być czynnikiem niezbędnym w procesie leczenia.

Zawroty głowy – leczenie i fizjoterapia w Krakowie

Fizjoterapeuta poprzez badania i testy stara się określić czy dolegliwości są pochodzenia obwodowego czy ośrodkowego. Prawidłowa identyfikacja źródła problemu umożliwi dobór optymalnego sposobu leczenia.

Jest wiele form terapii jakie może zastosować fizjoterapeuta przy zawrotach głowy.

1. Kinezyterapia czyli rehabilitacja ruchowa 

Po wycofaniu się ostrej fazy objawów fizjoterapeuta dobiera ćwiczenia. Co ważne, nie każdy Pacjent tak samo reaguje na ćwiczenia. Zdarza się, że niewłaściwie dobrane ćwiczenia mogą nasilić objawy, dlatego tak istotne jest ciągłe monitorowanie stanu zdrowia i postępów Pacjenta.

Ćwiczenia pod okiem fizjoterapeuty mają na celu:

• skorygowanie niewłaściwego napięcia statycznego mięśni w obszarze szyi i ramion
• poprawienie pracy mięśni odpowiedzialnych za stabilizację w obszarze problemu

Dobór ćwiczeń zależy od źródła zawrotów głowy.

• Jeśli przyczyną są obwodowe zawroty głowy to stosuje się ćwiczenia nastawione na stymulację zmysłu równowagi oraz koordynację. Skuteczne techniki to Neurac, Integracja Sensoryczna. Ćwiczenia mają na celu wyrównanie deficytów i przywrócenie prawidłowych funkcji.
• W przypadku zawrotów głowy pochodzenia ośrodkowego, ćwiczenia skoncentrowane są na technikach neurologicznych, takich jak NDT Bobath, PNF, Voita. W tym przypadku chodzi o zmodyfikowanie niewłaściwych wzorców automatycznej kontroli ruchu i postawy, poprzez świadomą kontrolę z wykorzystaniem wzroku i czucia głębokiego (propriocepcji) 

2. Fizykoterapia

Leczenie można uzupełnić o zabiegi fizykalne, aktywizujące propriocepcję i osłabiającą zaburzone wzorce kontroli ruchu i postawy.

Kluczową rolę w procesie leczenia zawrotów głowy odgrywa aktywność ruchowa. Pozytywne efekty mogą pojawić się po systematycznym wykonywaniu dobranych przez fizjoterapeutę ćwiczeń i zabiegach fizykalnych.

Czy istnieją domowe sposoby na zawroty głowy?

Jeśli problem nie pojawia się cyklicznie i nie jest intensywny to warto zacząć od tego aby zapewnić sobie odpowiednią aktywność fizyczną oraz właściwe nawodnienie organizmu.

Zawroty głowy – czy warto ignorować?

Zawroty głowy mogą być symptomem różnych problemów zdrowotnych. Mogą pojawić się przy nadmiernym napięciu mięśni w okolicach szyi i potylicy. Styl życia, w tym mała aktywność ruchowa, długotrwały stres i niewłaściwa pozycja pracy przy komputerze – wszystko to wpływa na pojawianie się blokad i napięć w obszarze kręgosłupa szyjnego.

Zawroty głowy mogą być również wynikiem innych chorób, które nieleczone mogą spowodować długotrwałe problemy zdrowotne.

Warto pamiętać aby każdy nawracający ból głowy konsultować ze specjalistą, ponieważ ból może wskazywać na obecność, innych, czasem bardzo poważnych chorób – podkreśla Paweł Czarnocki

Poznaj opinię naszej Pacjentki

Zawroty głowy – gdzie leczyć w Krakowie?

Masz zawroty głowy, zaburzenia równowagi? Umów się na KONSULTACJĘ Z FIZJOTERAPEUTĄ. 

MAMY DOŚWIADCZENIE w leczeniu takich schorzeń. Lata praktyki pozwoliły nam opracować terapie, które pomagają znaleźć i wyeliminować przyczynę dolegliwości, dzięki temu skutecznie leczymy nawet przewlekłe stany pourazowe.